تبادل لینک هوشمند 
گروه جنگ نرم سپیدار- از در ماه‌هاي اخير تبليغاتي در ايران مبني بر دعوت از پيتر آيزنمن شايع شد که موجب هيجان و علاقه برخي و تعجب و حيرت برخي ديگر بود. اين تبليغ بدون ارائه هر گونه برنامه علمي - تحليلي و با اعلام برنامه‌هايي صرفا آموزشي و يک طرفه بيشتر حالتي بازاري براي جذب بسياري از دانشجويان علاقه‌مند و کنجکاو توسط يک شرکت خصوصي و نوعي تبليغ يک سويه از يک معمار هيجان‌ساز و مشهور به مخالفت با سنت بود. به طورطبيعي اعتراضاتي از گوشه و کنار دانشگاه‌هاي ايران به صدا در آمد و از اين ميان صداي عبدالحميد نقره‌کار (مدير قطب علمي معماري اسلامي دانشگاه علم و صنعت ايران) بلند‌تر از همه به گوش آيزنمن رسيد. به طوري که در مصاحبه با BBC نقره‌کار را يک تند‌رو سياسي و يکي از عاملان اصلي ممانعت از ورودش به ايران دانست.
اينجانب که سال‌ها شاگرد و دستيار علمي استاد نقره‌کار در کلاس‌هاي معماري بوده‌ام و نقدهاي متعدد از نظريه‌ها و کارهاي معماري آيزنمن را بارها در کلاس‌ها شنيده بودم، منتظر چنين مقابله‌اي بودم و چنين تقابل سياسي با علم بر تقابل‌هاي متراکم معنوي و علمي قبل از آن اصلا برايم عجيب نبود. نقره‌کار نه تنها آموزه‌هاي آيزنمن را سخنان سودمندي براي حوزه علمي يا اجرايي معماري در کشور نمي‌داند، بلکه با توجه به اصالت هاي تاريخي و فرهنگي ديرپا و عميق ايران ورود غلط و تبليغ‌گونه چنين معماراني را عامل دامن زدن به بحران معماري معاصر دانسته و منفي ارزيابي مي‌کند. به همين جهت علاوه بر آيزنمن، در درس‌ها و جزواتش نقدهاي گسترده‌اي به بسياري از معماران بي‌اعتقاد به سنت‌هاي گذشته طرح کرد و آيزنمن را يکي از بي‌نسبت‌ترين معماران معاصر به فرهنگ ايراني معرفي کرد که
آموزه هاي او فوايد اندک و مضرات فراوان براي معماري معاصر ما به ارمغان خواهد داشت. به همين جهت لازم ديدم برخي از مهم‌ترين نقدهايي را که به طور پراکنده در کتب و جزوه‌هايي که در خلال اين سال‌ها به طور مشترک با ايشان و تحت راهنمايي‌هاي ايشان آماده کرده‌ام گرد‌آوري و ارائه کنم.آيزنمن در مصاحبه مذکور گفته بود قصد داشته ايرانيان را به هويت گذشته خود توجه دهد. کاش او دريغ نمي‌کرد و پيش نوشته‌هاي خود را براي صحبت در ايران منتشر مي‌نمود تا تکليف اين ادعا روشن مي‌شد که آيا ارزش‌شکناني چون آيزنمن مي‌توانند ما را به هويت‌مان توجه دهند؟ به هرحال متن زير شايد پاسخي علمي در نقد آثار آيزنمن باشد و در خلال آن، تکليف اين ادعا را هم روشن کند.
تفاوت مباني انسان شناسي معماري جديد و معماري سنتي
تقريبا هيچ معماري نيست كه ويژگي انساني بودن را در معماري نفي كند و همه بر اين ويژگي صحه مي‌گذارند.حتي آموزه‌هاي سامان شکناني مثل آيزنمن هم که به روشني نا انسان‌گرايي و ضدانساني بودن معماري را توصيه مي‌کنند قطعا مخالفت و ضديت خود را با وضع موجود انسان مد نظر دارند و در بينش خود شرايطي مطلوب‌تر براي انسان را توصيه مي‌کنند، البته سامان شکنان از تعبير آرمان‌خواهي براي انسان پرهيز دارند به همين جهت عام‌ترين بررسي محتواي معماري در هر مکتب، بررسي مباني انسان‌شناسي آن است.
نمي‌توان انکار کرد که بيشتر توجه معماران معاصر به انسان، پسيني(posteriori) بوده است. به اين گونه که تنها گزارشي از وضع موجود انسان‌ها مي‌دهند و هرگز خود را گرفتار ارزش‌هاي پيشيني نمي‌كنند. آيزنمن در واکنش به چنين نگرش شايعي ديدگاه پيشيني خود را مطرح کرده است و اگر بر غير انسان‌گرايي با مظاهري همچون زشت‌گرايي،ضد لذت‌گرايي و... سخن مي‌گويد، به خاطر همين تقابل با رويکردهاي پسيني است. در رويکرد پسيني تمامي فرهنگ ، تاريخ و سنت به کار گرفته مي‌شود تا آسايش و رفاه و لذت و معنايي براي انسان امروز فراهم کند و چنين انساني در دايره محدود ارزش‌هاي تکراري شده و کم معناي تاريخي محبوس است.
آيزنمن تلاش دارد اين محبوسيت را بشکند و به همين جهت ارزش شکني،مهم‌ترين ارزش پيشيني انسان شناسي اوست ولي او نيز نظام ارزشي پيشيني ديگري در مورد تعريف انسان ندارد. هر دو نگاه پسيني و پيشيني فوق مفهوم انسانيت را مفهومي سيال و آزاد مي‌دانند كه در يك تكامل تاريخي يا آزاد رشد مي‌كند. (نظريه تكامل داروين) در اين ديدگاه ويژگي خاص انسان نسبت به ديگر حيوانات، اغلب چيزي از مقوله «بازي» و يا «مسابقه» و «رقابت» است و اين تعريف کاملا در دوره نوگرايي پذيرفته شد و مبناي معماري و هنر نوگرا قرار گرفت.
m-r-r@mailfa.org :به ایمیل
عکس، مطالب و ...... بفرستید عضو شوید جایزه ببرید.
ادامه مطلب
